MERZ HORST, pilot, pierwszy członek NSDAP w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
HORST MERZ (2 XII 1891 Lehma pod Altenburgiem, Turyngia – 24 VIII 1979 Monachium), pilot, żołnierz, dowódca zbrojnego ramienia Niemieckiej Partii Socjalnej (DSP) w Gdańsku, pierwszy członek NSDAP w Gdańsku. Syn Johannesa (1863–1923), nadleśniczego, i Johanny (1865–1927), córki Roberta Heinricha Juliusa Koppa (1818–1906), dzierżawcy dóbr księcia Saksonii-Altenburga.
Po maturze jako ochotnik (na rok) służył w Cesarskiej Marynarce Wojennej, na krążowniku „Viktoria Louise“. W 1913 student budowy maszyn w Technische Hochschule Danzig oraz uczestnik kursu w szkole pilotażu myśliwców im. ks. Fryderyka Zygmunta w Gdańsku (lotnisko Langfuhr (Wrzeszcz)). W 1914 służył w 46. polowym dywizjonie lotniczym z Poznania, zestrzelony w tym roku, dostał się do rosyjskiej niewoli, zesłany na Syberię. Po udanej trzeciej próbie ucieczki awansowany na podporucznika marynarki, na początku 1918 trafił do jednostki myśliwskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej, skierowany później do pułku myśliwskiego we Flandrii.
Po I wojnie światowej powrócił do Gdańska, podjął przerwane studia i pracował jako pilot cywilny (Danziger Aero-Lloyd) na trasie do Rygi oraz oblatywacz hydroplanów Dorniera „Delphin II” w nocnych lotach morskich na trasie Szczecin–Kopenhaga. W latach 1922–1923 dowodził paramilitarną organizacją Kampfbund „Kamerad”, będącą zbrojnym ramieniem DSP w Gdańsku. Uczestnik tzw. niemieckiego dnia w Koburgu w 1922, od tego czasu członek NSDAP. Po rozwiązaniu organizacji paramilitarnej jego związki z gdańską DSP osłabły. Po obronie dyplomu rozpoczął w lecie 1925 pracę w nowo utworzonej firmie „Luft Hansa”, pilotując hydroplany Dornier „Wal” („Wieloryb”) na liniach skandynawskich z Gdańska i Szczecina do Sztokholmu. Dodatkowo zdał z wyróżnieniem egzamin na szypra żeglugi wielkiej („Schiffer auf großer Fahrt“).
Kontynuował karierę jako pilot oblatywacz, podejmując próby bicia rekordów, między innymi podczas przygotowań do przelotu przez północny Atlantyk hydroplanem HE 6 ustanowił rekord długości lotu z obciążeniem użytkowym 1000 kg (10 godzin 25 minut). Rozpoczęty w Warnemünde lot przez ocean zakończył się przedwcześnie podczas nocnego startu w Horta na Azorach. W latach 1927–1928 testował dla „Lufthansy” 2- i 4-silnikowe hydroplany pasażerskie typu Dornier „Superwal”, lądując między innymi 20 VII 1928 w Oslo/Gressholmen. Gdańsk opuścił około 1928 roku.
W latach 1934–1945 pilot Luftwaffe, między innymi 1 VI 1937 – 30 VIII 1937 dowódca IV. skrzydła Eskadry 153 w Finsterwalde (Brandenburgia), 1 X 1937 – 21 XI 1939 komendant szkoły pilotów A/B 13 (FFS A) w Neubiberg (Bawaria), 23 XI 1939 – 30 VI 1942 komendant szkoły pilotów C-12 (FFS C-12) w Pradze-Rusinie. Zakończył służbę w stopniu pułkownika. Po II wojnie światowej zatrudniony jako inżynier w przemyśle elektronicznym (zakłady Siemensa w Monachium) i lotniczym (jako inżynier łącznikowy pomiędzy działem projektowania śmigłowców Bölkow-Entwicklungen KG (późniejszy Messerchmitt-Bölkow-Blohm, MBB) w Ottobrunn a działem prototypowania Waggon- und Maschinenbau AG (WMD) w Donauwörth). Od 1966 na emeryturze.
Odznaczony między innymi Złotą Odznaką Honorową Lufthansy „Za przeloty atlantyckie“, Nagrodą Dr. Lewalda za najwybitniejsze osiągnięcie w ruchu lotniczym nad Atlantykiem (1932), „Łańcuszkiem Pioniera z Różą Wiatrów“ za najwyższe osiągnięcia w pilotażu samolotu Do-X.
W 1929 w Zittau (Żytawa, Łużyce) poślubił Hilde (1910–1988), córkę adwokata i notariusza, dr prawa Martina Reichnera (1870–1943) i Margarethe z domu Müller (1880–1958). Ojciec syna i córki.
Bibliografia:
Gersdorff Kyrill von, Merz Horst, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 17, Berlin, 1994, s. 201-202.
