HENNIG-HENNINSKI FRIEDRICH ERNST, dyplomata
| < Poprzednie | Następne > |
FRIEDRICH ERNST HENNIG-HENNINSKI (6 V 1750 Wieliczka – 13 IV 1810 Gdańsk), urzędnik, dyplomata. Syn dyrektora kopalni soli w Wieliczce, potomka
rodziny niemieckiej osiadłej w Małopolsce i Friederike Adelgunde z domu Turner. Uczęszczał do szkół w Budziszynie i Fryburgu Bryzgowijskim, prawo studiował na uniwersytecie w Lipsku.
W Gdańsku od około 1773, w 1776 został sekretarzem komisarza królewskiego w Gdańsku Aleksego Onufrego Husarzewskiego. Pomagał mu w egzekwowaniu od władz miejskich należnych królowi polskiemu kwot z cła palowego, realizacji zleconych przez króla zadań związanych z zakupami w Gdańsku i za granicą dzieł sztuki, mebli i wydawnictw do jego prywatnych zbiorów. Pod kierunkiem komisarza opracował w 1782 raport o sytuacji w Gdańsku po I rozbiorze Polski, opublikowany jako Tableau de la ville de Dantzig en 1782 (Perspektywy miasta Gdańska w 1782). Po nagłej śmierci Aleksego Husarzewskiego (25 XII 1782) mianowany w 1783 jego następcą przez króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego, z roczną pensją 500 dukatów.
W czasie blokady gospodarczej Gdańska przez władze pruskie czynił starania dyplomatyczne w sprawie zakończenia tego sporu. Doprowadził do podpisania w Warszawie 22 II 1785 konwencji gdańsko-pruskiej, regulującej sprawy opłat celnych na drogach wodnych i lądowych prowadzących do Gdańska. W tym roku opracował dla Departamentu Spraw Zagranicznych Rady Nieustającej, kierowanego przez Antoniego Bazylego Dzieduszyckiego, kolejny raport, opublikowany w styczniu 1786 jako Tableau raisonné sur le commerce de Dantzig (Rozsądne perspektywy handlu Gdańska). Latem 1786 uzyskał od cesarza austriackiego Józefa II Habsburga tytuł szlachecki, od tego czasu pisał się Hennig-Henninski, 9 XI 1790 Sejm Polski w dowód uznania jego zasług dla państwa nadał mu także polski indygenat (polskie obywatelstwo i szlachectwo). 3 XI 1790 w imieniu króla polskiego, w czasie uroczystej akademii w Ratuszu Starego Miasta z udziałem najważniejszych miejskich notabli, przekazał Radzie Starego Miasta dar w postaci spiżowego popiersia Jana Heweliusza, autorstwa pracującego dla króla rzeźbiarza Andrzeja Le Bruna (obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego), i wygłosił orację na cześć tego uczonego. W marcu 1793, w obliczu działań króla pruskiego zmierzających do zajęcia Gdańska, opracował i wysłał do władców najważniejszych europejskich państw memorandum z protestem przeciwko tym planom i uległości wobec nich gdańskiej Rady Miejskiej.
Po zajęciu Gdańska przez Prusy król mianował go w tym mieście swoim konsulem. W 1794 zmuszony został przez władze pruskie do opuszczenia Gdańska; czasowo zatrzymał się w Kopenhadze. W 1796 z braku środków do życia powrócił do Gdańska, o czym poinformował króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie otrzymując pomocy z jego strony, zajmował się sprawami handlowymi. W 1797 został członkiem Towarzystwa Akcyjnego i Komitetu Budowy Teatru Miejskiego w Gdańsku (na czele z prezesem Jakobem Kabrunem). 18 XI 1806 podpisał umowę z baronową Renatą Wilhelminą von Schrötter (z domu von Gralath) na dzierżawę należących do niej podgdańskich wsi Sulmin i Otomin. Był członkiem Towarzystwa
Przyrodniczego. Pod koniec życia mieszkał przy Gerbergasse 357 (ul. Garbary 9). Rodziny nie założył.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, Księga zgonów kościoła NMP, sygn. 300, 37/23, k. 20v-21r (odnotowano tylko imię matki, ojca nie podano).
