HECKER JOHANN, astronom, rajca
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN HECKER (22 V 1625 Gdańsk – 27 VIII 1675 Gdańsk), browarnik, astronom, rajca Starego Miasta Gdańska. Pochodził z rodziny przybyłej z Kolonii, spowinowaconej z rodziną Jana Heweliusza (poprzez jego matkę Kordulę z Heckerów (1592–1653)). Syn aptekarza Johanna (23 III 1603 Gdańsk – 6 XI 1668 Gdańsk), wraz z bratem Nathanaelem zapisanego w kwietniu 1618 do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, ławnika (od 1633) i rajcy (od 1643) Starego Miasta oraz jego pierwszej żony Ursuli (ok. 1605 – 9 XII 1637), córki Dionysiusa Domkego. Brat m.in. Nathanaela (7 II 1627 Gdańsk – 26 VIII 1680), od maja 1642 ucznia Gimnazjum Akademickiego, od 21 IV 1654 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), sekretarza (1658) i ławnika (od 1677) Starego Miasta oraz Constantii (1647 – pochowana 7 II 1698 w kościele Najświętszej Marii Panny w grobie nr 29), od 3 VII 1667 żony Christophera Gottwaldta.
Ww wrześniu 1640 zapisany został do Gimnazjum Akademickiego, od 1642 studiował na uniwersytecie w Królewcu. Odbył podróż po niemieckich ośrodkach naukowych, przebywał też w Lejdzie (1645). W Gdańsku od 1651 był rajcą Starego Miasta. Godność rajcy otrzymał jednocześnie i Jan Heweliusz, wyboru obu uświetnił specjalnym utworem m.in. Daniel Aschenborn (absolwent gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od 1651 nauczyciel w szkole św. Katarzyny). 7 XI 1652 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind. W latach 1654–1664 seniorem tamtejszego kolegium ławniczego i komisarzem wojennym. Prowadził obserwacje astronomiczne, wykorzystywane przez Jana Heweliusza, z którym współpracował. W 1665 wydał pracę Ephemeridum novarum et motuum coelestium pars quarta ab A. 1660 ad 1670 inchoata..., w 1672 Mercurius in sole seu admonitio…, w której nawoływał do obserwacji przejścia Merkurego przez tarczę słoneczną w 1674 i poprzez to wykazanie słuszności ustaleń Keplera. 25 II 1660 otrzymał w Gdańsku od króla Jana Kazimierza polskie szlachectwo, przyjmując herb Heweliuszów (stojący na jednej nodze żuraw z kamieniem).
Po raz pierwszy żonaty był od 29 XII 1653 z Katheriną (zm. 19 IV 1666), córką ławnika Starego Miasta Davida Kohla, wdową po Georgu Berendtcie (z wierszami gratulacyjnymi pośpieszyli rektor szkoły mariackiej Jakob Zetzkius i Daniel Aschenborn). Po raz drugi żonaty był od 2 VI 1667 z Konstancją (zm. 22 IV 1673), córką Johanna (Hansa) Fischera. Ojciec urzędników Starego Miasta: 1/ Johanna Carla (1668 Gdańsk – 4 IV 1718 Gdańsk), w 1681 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickego, od 5 II 1688 posiadającego obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), ławnika (od 1697), rajcy (od 1710) i sędziego (w 1712 i 1716), żonatego z Dorotheą Constantią, siostrą burmistrza Gdańska Johanna Gottfrieda von Diesseldorf, oraz 2/ Constantina Gabriela, a także Emanuela i Euphrozyny (ur. 1660), od 5 XI 1684 drugiej żony pochodzącego z Niderlandów kapitana Johanna Görta (zm. 1691).
Pochowany w kościele św. Katarzyny pod płytą nagrobną nr 21 z herbem. Żegnał go żałobnym utworem Georg Hirschmann.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 425, 435, 463.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 105, 138, 140, 241.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 378.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 133.
