FLAGA GDAŃSKA
| < Poprzednie | Następne > |
_i_gda%C5%84ska_(Dantzig),_Jacob_von_Egers,_1757.JPG)
_oraz_senatu_(z_prawej)_II_WMG.JPG)
FLAGA GDAŃSKA. W średniowieczu i epoce nowożytnej jeden z najważniejszych znaków rozpoznawczo-bojowych. Pieczęć gdańskiego miasta na prawie lubeckim z XIII wieku miała na maszcie umieszczonej w godle kogi flagę w trzy poziome pasy (z szerszym środkowym), będącą ówczesną flagą Gdańska lub księstwa gdańskiego. W połowie XV wieku Jan Długosz jako pierwszy opisał chorągiew wojsk Gdańska walczących w armii krzyżackiej pod Grunwaldem (1410): w polu czerwonym dwa srebrne krzyże. Podobnie na proporcu kogi z pieczęci Gdańska (1410), na holku wielkiej pieczęci okrętowej z początku wojny trzynastoletniej (1457) widać flagę z dwoma krzyżami w układzie pionowym.
Po 1457, gdy dodano do herbu Gdańska koronę, pojawiła się ona na fladze i banderach statków gdańskich (obrazy: Oblężenie Malborka, Okręt Kościoła). W XVII i XVIII wieku zmieniono wygląd flagi, umieszczając na czerwonym płacie w dwóch pionowych kolumnach układ: korona – krzyż. W połowie XVIII wieku powrócono do tradycyjnej flagi. Pod panowaniem pruskim, w 1802 roku nakazano miastom portowym używanie flagi białej z ukoronowanym czarnym orłem. 31 III 1803 Gdańsk otrzymał wyjątkowe zezwolenie na korzystanie z dotychczasowej flagi jako paradnej. W okresie I Wolnego Miasta Gdańska, godząc tradycje miasta i Prus, 9 IX 1807 francuski konsul w Gdańsku nakazał Radzie Miejskiej sporządzić nową flagę handlową: na czerwonym płacie miała przy drzewcu biały pas z herbem (z godłem w tarczy, bez trzymaczy-lwów) miasta. Funkcjonowała wówczas także inna flaga, celna: na środku czerwonego płatu umieszczono herb Gdańska (z godłem w tarczy, bez trzymaczy-lwów) w wieńcu zielonych liści. Po odzyskaniu Gdańska przez Prusy, od 1814 roku oficjalną była ponownie flaga pruska (biała z czarnym orłem); tradycyjnej używano jako paradnej. Do końca I wojny światowej flaga przedstawiała czerwony płat z białym polem w górnym rogu przy drzewcu (a nie z pasem na całej długości drzewca), w nim herb (godło z tarczą) Gdańska z trzymaczami (lwami), niekiedy dodawano miecz zapożyczony z herbu Prus Królewskich, a koronę podnoszono ponad tarczę z dwoma krzyżami.
Po I wojnie światowej, 18 III 1920 roku, wydano rozporządzenie o ustanowieniu bandery handlowej. W roku 1923 wprowadzono flagę państwową i zatwierdzono banderę handlową (Staats- und Handelsflagge) w postaci czerwonego płatu z godłem miasta (bez tarczy), podobną dla pojazdów służb policyjnych, celnych, pilotów portowych: z wcięciem od skraju, w tzw. sferze swobodnej, przeciwległej do drzewca (Dienstflagge), flagę pocztową (bez wcięcia, z trąbką obok godła), flagę Senatu (Senatsflagge) w postaci czerwonego, kwadratowego płatu z otokiem złotym i herbem Gdańska z trzymaczami, oraz inne resortowe proporce. Rada Portu i Dróg Wodnych w II Wolnym Mieście Gdańsku przyjęła flagę w postaci dzielonego w połowie płatu, przy drzewcu białego z polskim herbem (w tarczy), od skraju czerwonego z godłem Gdańska (korona i dwa krzyże, bez zamknięcia w tarczy).
W 1938 roku hitlerowskie władze Gdańska proponowały dodanie do flagi miejskiej, obok godła (krzyży pod koroną przy drzewcu) w białym otoku czarnej swastyki. Po rozmowach Alberta Forstera z polskim ministrem spraw zagranicznych Józefem Beckiem (25 V 1938 w Berlinie), wobec polskiego sprzeciwu i groźby protestów w Lidze Narodów, z projektu zrezygnowano.
Po II wojnie światowej aż do roku 1989 oficjalnej flagi nie używano; w 1989 uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku oficjalnie uznano flagę za jeden z symboli miasta, umieszczając na czerwonym płacie przy drzewcu godło miejskie (koronę z krzyżami bez tarczy). Na krótko zmianę wprowadził Statut Miasta Gdańska z roku 1991, przesuwając godło na środek płatu flagi, co skorygowano w roku 1996, powracając do tradycyjnego umieszczania godła przy drzewcu.
