ŻUREK BOGDAN, działacz opozycji demokratycznej
| < Poprzednie | Następne > |
BOGDAN ŻUREK (ur. 17 VII 1949 Bartoszyce), działacz opozycji demokratycznej. Syn Pawła (zm. 1981, poznaniaka, w Bartoszycach od zakończenia II wojny światowej, założyciela m.in. jednostki straży pożarnej, dyrektora Miejskiego Zarządu Budynków Mieszkalnych) i Felicji z domu Surdeko (do Bartoszyc przyjechała z rodzinnej Wileńszczyzny, w mieście prowadziła zakład fryzjerski). W 1963 ukończył w Bartoszycach szkołę podstawową (później w tym budynku siedziba Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego), uczył się następnie do 1968 w Technikum Kolejowym w Olsztynie, technik o specjalności budowy dróg i mostów. Pracował w Bartoszycach, od lutego 1971 w Stoczni Gdańskiej na Wydziale K-1 na stanowisku trasera. Po uzyskaniu dyplomu mistrzowskiego awansował na mistrza bezpośredniej produkcji obróbki kadłuba na Wydziale K-1.
25 VI 1976 brał udział w proteście w Stoczni Gdańskiej po ogłoszonej dzień wcześniej podwyżce cen. Od 1978 był uczestnikiem uroczystości odbywających się pod Stocznią, a upamiętniających wydarzenia Grudnia ’70. W Sierpniu ’80 brał udział w strajku na terenie Stoczni, po jego zakończeniu organizował struktury NSZZ „Solidarność” na Wydziale K-1. Jesienią 1980 zakładał i został przewodniczącym Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania przy Stoczni Gdańskiej. Na jego Wydziale K-1 wycinano i gięto część elementów pomnika Poległych Stoczniowców, który odsłonięto 16 XII 1980 (z jego aktywnym udziałem).
Razem z m.in. Lechem Bądkowskim, Aleksandrem Hallem, Dariuszem Kobzdejem brał udział w powstaniu Klubu Niezależnej Myśli Politycznej im. 3 Maja. Publikował teksty na stronach biuletynu regionalnego Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania, 3 V 1981 był współorganizatorem manifestacji pod pomnikiem króla Jana III Sobieskiego na Targu Drzewnym w rocznicę uchwalenia konstytucji. W maju 1981 uczestniczył w głodówce na terenie Akademii Medycznej w Gdańsku w obronie uwięzionych działaczy politycznych, m.in. Leszka Moczulskiego i innych członków Konfederacji Polski Niepodległej (KPN).
W chwili wprowadzenia stanu wojennego przebywał z delegacją związkową „Solidarności” w Prudniku, zatrzymany do internowania w nocy z 12 na 13 XII 1981. Do połowy stycznia 1982 osadzony był w areszcie w Opolu, następnie do 24 VII 1982 w Zakładzie Karnym w Nysie. W trakcie internowania zwolniony został z pracy w Stoczni Gdańskiej. Dwie doby po wyjściu na wolność wyjechał z rodziną do Monachium (RFN). Nawiązał kontakt z Rozgłośnią Polską Radia „Wolna Europa”, udzielał wywiadów na antenie, relacjonował wydarzenia w kraju, następnie do 1989 wchodził w skład redakcji RP RWE. Przygotowywał programy „Robotnicze Sprawy”, audycję „Fakty, Wydarzenia, Opinie”, w październiku 1983 relacjonował z Oslo uroczystość wręczenia pokojowej Nagrody Nobla przyznanej Lechowi Wałęsie. Był autorem książki Wspomnienia stoczniowca, po raz pierwszy wydanej w 1984 w Londynie.
Był czołowym działaczem emigracyjnej Polskiej Partii Socjalistycznej, w 1986 założycielem Klubu Niezależnej Myśli Politycznej im. Juliusza Mieroszewskiego w Monachium, w 1990 Stowarzyszenia na Rzecz Porozumienia Niemiecko-Polskiego. Uczestniczył w działalności szeregu innych organizacji polonijnych. Założyciel Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w Niemczech, w połowie lat 80. XX w. redagował biuletyn informacyjny „Solidarność Wolnych Polaków w Bawarii”, w latach 2000–2003 wydawał „Biuletyn Bawarski”. Od 1995, po zakończeniu działalności RWE, pracował w Technische Universität München na stanowisku administracyjnym. Od 2014 na emeryturze. Mieszka w Monachium. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (2007) i Krzyżem Oficerskim (2016) Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).
Od lipca 1971 żonaty z Teresą z domu Lisiecką, pochodzącą z Wileńszczyzny, zesłaną z rodziną do Kazachstanu, po powrocie w 1956 zamieszkałą w Bartoszycach, gdzie ukończyła LO im. Stefana Żeromskiego, a następnie filologię rosyjską na Uniwersytecie Gdańskim. W Gdańsku pracowała jako nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 17 we Wrzeszczu, po Sierpniu ’80 była tamże przewodniczącą Komisji Zakładowej „Solidarności”. Rodzice Macieja (ur. 18 IV 1974 Gdańsk), prowadzącego pod Monachium szkołę nauki gry w tenisa ziemnego.
Bibliografia:
Relacja Bogdana Żurka (2019).
Archiwum Gdańskiej Stoczni Gdańsk S.A., akta osobowe Bogdana Żurka.
Kaczorowska Teresa, Wygnańcy stanu wojennego, „Forum Dziennikarzy”, 5 (144), listopad–grudzień 2021, s. 29.
Kazański Arkadiusz, Żurek Bogdan, https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/19790,Zurek-Bogdan.html?search=2821538379.
Żurek Bogdan, Wspomnienia stoczniowca (1970–1982), Płock 1990.
